نخستین بیمار انسانی نوعی روش سلول‌درمانی دریافت کرد که غدد لنفاوی او را به کبد کوچکی تبدیل می‌کند.
به گزارش نیچر، یکی از شرکت‌های بیوتکنولوژی مستقر در پیتسبورگ آمریکا، آزمایش منحصربه‌فردی را روی فرد بیماری مبتلا به نارسایی کبد، آغاز کرده است. هدف آن‌ها رشد کبد دوم عملکردی در بدن این بیمار است؛ چیزی که تاکنون هرگز کسی موفق به انجام آن نشده است. اگر این راهکار مؤثر باشد، می‌تواند درمان نجات‌بخشی برای کسانی باشد که به پیوند کبد نیاز دارند، اما ناچارند چندین ماه برای پیداشدن اهداکننده و کبد مناسب، انتظار بکشند.
شرکت لایجنسیس[1] در حال حاضر، آزمایشی را روی فرد بیماری مبتلا به بیماری کبدی مرحلة نهایی[2] انجام می‌دهد تا اثربخشی روش سلول‌درمانی ترمیمی آلوژنیک خود را آزمایش کند. این آزمایش در ۲۵ مارس در هیوستون آغاز شد و بیمار پس از دریافت درمان، به‌خوبی در حال بهبود است. بااین‌حال، تشکیل اندام جدید کبدمانند در غدد لنفاوی، ممکن است چندین ماه طول بکشد. علاوه‌بر این، فرد باید داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی مصرف کند تا از رد اولیة سلول‌ها جلوگیری شود. بنابراین، پزشکان به نظارت دقیق بر سلامت این بیمار ادامه خواهند داد.
در این آزمایش، سلول‌های اهداشده به غدد لنفاوی بیمار تزریق شد. این سلول‌ها می‌توانند تکثیر شوند و نوعی ساختار غدد لنفاوی را به «کبد نابه‌جای عملکردی» یا کبد کوچک دیگری در بدن بیمار تبدیل کنند.
مایکل هافورد، از بنیان‌گذاران و مدیرعامل شرکت لایجنسیس، می‌گوید: «برای نخستین بار، برای یکی از بیماران خود در کارآزمایی بالینی، از غدد لنفاوی خودش بهعنوان زیست‌رآکتورهای زنده برای بازسازی اندام، استفاده کردیم. این درمان به‌طور بالقوه، با کمک به بیماران مبتلا به ESLD در رشد کبدهای نابه‌جای عملکردی جدید در بدن، نقطة عطفی در پزشکی احیاکننده خواهد بود.»
در این روش، از سلول‌های کبدی سالم به نام هپاتوسیت‌ها[3] استفاده می‌شود. این سلول‌ها حدود ۸۰ درصد از تودة کبد را تشکیل می‌دهند و عملکردهای سلولی مختلفی، ازجمله وظایف متابولیک را، انجام می‌دهند. دانشمندان در این کارآزمایی، سلول‌های کبدی اهدایی را با تعلیق در محلولی برای پیوند آماده کردند. سپس این سلول‌ها به غدد لنفاوی فوقانی شکم بیمار، که ساختارهای کوچک لوبیایی‌شکل هستند، پیوند زده شدند. این ساختارها جزئی ضروری از سیستم ایمنی بدن هستند و مواد زائد بدن را فیلتر می‌کنند.
با توجه به اینکه غدد لنفاوی به غیر از شکم، در گردن و قفسة سینه نیز یافت می‌شوند، این گروه روشی کم‌تهاجمی را برای تزریق سلول‌ها به غدد لنفاوی بیمار از طریق کاتتری در گردن انتخاب کردند. در بیانیة مطبوعاتی پژوهشگران آمده است: «غدد لنفاوی سپس بهعنوان زیست‌رآکتورها عمل می‌کنند و به سلول‌های کبدی کمک می‌کنند تا پیوند، تکثیر، و تولید بافت نابه‌جای کبدی عملکردی داشته باشند. به عبارت ساده‌تر، این سلول‌ها توانایی تکثیر در چند ماه آینده را دارند. در فردی با نارسایی کبد، غدد لنفاوی می‌توانند بهعنوان اندام دوم کبدمانند عمل کنند.»
این شرکت اشاره می‌کند که این درمان سلولی بازسازی‌کننده و احیاگر، در موشها، سگ‌ها، و خوک‌ها امیدوارکننده بوده است. پژوهشگران پس از این آزمایش اولیه، قصد دارند این درمان را روی دوازده بیمار مبتلا به بیماری کبدی مرحلة نهایی آزمایش کنند.
هافورد می‌گوید: «اگر مطالعة ما موفقیتآمیز باشد و تأییدیة سازمان غذا و داروی آمریکا را دریافت کنیم، سلول‌درمانی آلوژنیک ما می‌تواند با کبد اهدایی، ده‌ها بیمار ESLD را درمان کند. این موضوع به کاهش عدم تعادل فعلی عرضه و تقاضای اندام اهدایی کمک می‌کند.»
