گفت‌وگو با حمیدرضا مرادی، مدیرعامل شرکت دارویی امرتات شیمی:
با وجود دولت الکترونیک، روند دریافت مجوزها کندتر شده است
جمعی از متخصصان صنایع شیمیایی دارویی، به‌منظور تولید مواد شیمیایی با خلوص بالا، حلال‌های کروماتوگرافی و محلول کارل فیشر، شرکت دارویی «امرتات شیمی» را در سال 1388 تأسیس کردند.
حمیدرضا مرادی، مدیرعامل شرکت دارویی امرتات شیمی، دربارة هدف از تشکیل این شرکت می‌گوید: «در آن سال‌ها، به‌دلیل تحریم‌ها، بسیاری از مواد داخل بازار ایران تقلبی بود. بنابراین، مبنا را بر این گذاشتیم که مواد آزمایشگاهی را با برند داخلی خودمان و با کیفیت بالا تولید کنیم، تا پاسخ‌گوی محصولات داخلی باشیم.»
او توضیح می‌دهد: «کسانی که در آزمایشگاه، با مواد تولیدی ما کار میکنند، اگر با مشکل مواجه شوند، می‌تواند با ما تماس بگیرند و مشکلشان را مطرح کنند. ما در برابر محصولی که ارائه می‌کنیم، پاسخگو هستیم.»
مدیرعامل شرکت دارویی امرتات شیمی ادامه می‌دهد: «با وجود اینکه سال‌ها از آن زمان گذشته است، همچنان به‌دلیل تحریم‌ها، بسیاری از مواد موجود در بازار، تقلبی است. برخی هنوز برچسب برندهای مختلف خارجی را روی شیشه‌هایی می‌چسبانند که با مواد تقلبی و صنعتی پر شده‌اند و آن خلوص و کیفیت لازم مواد آزمایشگاهی را ندارند.»
او می‌افزاید: «ما چون با برند خودمان کالا را به بازار ارائه می‌دهیم، نمی‌توانیم این کار را کنیم و باید حتماً محصولی ارائه دهیم که خلوص و گرید آزمایشگاهی داشته باشد. به همین دلیل، بیشتر مراکز آموزشی، تحقیقاتی و تولیدی صنایع غذایی و دارویی، از مواد ما استفاده میکنند.»
مرادی می‌گوید: «بسیاری اوقات، خواسته‌اند محصولاتمان را بدون برچسب از ما بخرند، تا بعد، برچسب مدنظر خود را روی آن بچسبانند، اما ما این را نپذیرفته‌ایم؛ چون در بازار برندهای تقلبی زیاد است. کار ما هم حساس و دقیق است و با جان و سلامت مردم سروکار دارد. بنابراین، خود را موظف به پاسخ‌گویی می‌دانیم و نمی‌توانیم کیفیت خود را پایین بیاوریم؛ به ویژه اینکه آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت با ما کار میکنند و باید مواد عالی در اختیار داشته باشند، تا بتوانند کیفیت‌ها را به‌درستی کنترل کنند.»
ورود امرتات به عرصة تولید داروهای پپتیدی
به گفتة مرادی، شرکت دارویی امرتات شیمی در طرح دوم توسعة خود، کار روی مواد دارویی را آغاز کرد؛ چراکه بسیاری از کارخانه‌هایی که با این شرکت تعامل داشتند، کارخانه‌های دارویی بودند.
او توضیح می‌دهد: «یکی از چالش‌های ما این بود که بدانیم این کارخانه‌های دارویی چه مشکلاتی دارند. تا زمانی که خودت وارد کاری نشوی، نمی‌توانی چالش‌ها و مشکلاتش را حل کنی. بنابراین، کارخانه‌ای برای تولید مواد مؤثرة دارویی راه‌اندازی کردیم. امسال، مراحل ساخت این کارخانه به پایان رسیده و استاندارد جی‌ام‌پی آن هم گرفته شده است. اکنون، منتظر مواد واسطه هستیم تا تولید سه داروی متفورمین، آزیترومایسین و سیلدنافیل را شروع کنیم. همچنین، حدود بیست مولکول دیگر هم در برنامة تولید است که به‌مرور زمان و با هماهنگی وزارت بهداشت، وارد بازار و چرخة تأمین خواهد شد.»
مدیرعامل شرکت دارویی امرتات شیمی دلیل انتخاب این داروها را برای شروع تولید این کارخانه، پرمصرف‌بودن آن‌ها در ایران عنوان می‌کند و می‌افزاید: «متفورمین سالانه 1800 تن مصرف داخلی دارد که از این میزان، حدود هزار تن آن تولید داخل و باقی وارداتی است. داروی آزیترومایسین هم یکی از آنتی‌بیوتیک‌های پرمصرف است. به همین دلیل، کارخانه را با تولید این داروها راه‌اندازی کردیم تا ما را با این داروها بشناسند و وارد بازار بشویم. پس از آن، برنامة تحقیق‌وتوسعة کارخانه فعالیت در زمینة داروهای خاص است و قرار است پس از این مرحله، در زمینة داروهای حوزة پپتیدها فعالیت کنیم.»
به گفتة مرادی، شرکت امرتات شیمی در بخش مواد شیمیایی هم روی تولید دو مادة اولیه جدید کار می‌کند که بخش تحقیقاتی آن تمام شده است و درحال ساخت دستگاه‌های تولید آن هستند.
او در این زمینه می‌گوید: «طرح توسعة ما شامل دو مادة اولیه است که در حال حاضر، به‌طور کامل و با قیمت بسیار گران وارد می‌شوند و تولید داخل آن‌ها در بازار نیست، اما مواد اولیة این محصولات را در داخل کشور داریم، فقط این مواد هنوز داخل کشور خالص‌سازی نشده‌اند. کار ما هم خالص‌سازی است و امیدواریم تا چند ماه آینده، این مواد را، که بسیار هم پرمصرف هستند و سالانه هشت‌صد تا هزار تن واردات دارند، به بازار عرضه کنیم.»
دیوان‌سالاری حاکم بر مجوزها، چالش جدی تولید
مدیرعامل شرکت دارویی امرتات شیمی، بزرگ‌ترین چالشی را که در حوزة تولید با آن درگیر بوده است، بوروکراسی حاکم بر مجوزها عنوان می‌کند. او می‌گوید: «کاغذبازی‌ها و دیوان‌سالاری حاکم بر ادارات مختلف در طول دریافت مجوزها و پروانه‌های کارخانه‌ای که راه‌اندازی کرده‌ام، مرا بسیار اذیت کرد. ما پانزده سال پیش می‌توانستیم یک‌روزه جواز تأسیس بگیریم، اما اکنون، با اینکه تمام سیستم‌ها الکترونیکی و به‌روز شده‌اند و دولت الکترونیک داریم، زمان دریافت مجوزها چند برابر شده است.»
مرادی همچنین کمبود کارگر را برای کارخانه‌ها و تولیدکنندگان، چالش جدی دیگری می‌داند و عامل این کمبود را دستمزدهای کم عنوان می‌کند. او می‌گوید: «چون دستمزدها بسیار کم است، افراد تمایلی به کار در کارخانه‌ها ندارند. از آن سو، با توجه به دستوری‌بودن قیمت‌ها در حوزة دارو و رقابتی‌بودن بخش مواد شیمیایی، کارفرما نیز امکان افزایش دستمزدها را ندارد. از سوی دیگر، بیشتر مشتریان ما مراکز دانشگاهی یا تحقیقاتی هستند که بودجة زیادی ندارند تا مواد را با قیمت بیشتر از ما بخرند. در نتیجه، تابع یک زنجیره هستیم و نمی‌توانیم به‌تنهایی کاری بکنیم.»
او تنها راه برون‌رفت از این بن‌بست را تعامل با دنیای خارج می‌داند و می‌افزاید: «اگر می‌توانستیم در همین نمایشگاه‌هایی که در کشور برگزار می‌شود، با شرکت‌هایی از کشورهای دیگری که حالا ما را تحریم کرده‌اند، تعامل کنیم، خیلی از راه‌ها باز می‌شد. درحالی‌که ما امروز، به‌دلیل تحریم‌ها، مجبوریم کشور دیگری را پل کنیم تا بتوانیم به کشور ثالثی مانند الجزایر، فناوری بفرستیم. همین کار هم هزینه‌های سنگینی به ما تحمیل می‌کند.»
مرادی با اشاره به اینکه با وجود تمام تحریم‌ها، ایران تنها کشور در خاورمیانه است که در زمینة مواد مؤثرة دارویی تولید دارد، تأکید می‌کند: «ما متخصصان و منابع فوق‌العاده خوبی داریم. کشور ما از تمام موادی که فکرش را بکنید، غنی است. ما ظرفیت بسیار زیادی داریم، اما تشکیلاتی نداریم که بتواند این ظرفیت‌ها را پوشش بدهد و هماهنگ کند، وگرنه خیلی کارها می‌توانستیم بکنیم.»
