دبیرکل مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی:
بزرگترین مشکل صادرات ناآشنایی با فضای بینالمللی است
مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی از بزرگترین شبکه‌های سلامت فعال در دنیاست و به دلیل فعالیت‌ها، خدمات به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دنیا و تعاملاتش با مجموعة وزارتخانههای بهداشت و گردشگری و تشکل‌های حوزة بیمارستانی کشورهای مختلف در اقصانقاط دنیا، می‌تواند فرصت مناسبی برای صادرات شرکتهای تجهیزات پزشکی و دارویی ایجاد کند.
مجید زنگویی، دبیرکل مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی، معتقد است این مرکز ظرفیت بسیار زیادی برای هموارکردن مسیر صادرات شرکت‌هایی دارد که این قابلیت را دارند و می‌گوید که شرکتهای تجهیزات پزشکی و دارویی توانمند، قادرند از ظرفیت زیاد این مرکز، که در یک دهة گذشته ایجاد شده است، بهره ببرند، اما متأسفانه، برخلاف دیگر کشورها، تاکنون در ایران، از این امکان و ظرفیت استقبال نشده است.
زنگویی می‌گوید: «هلدینگ‌های بزرگ درمانی از کشورهای مختلف دنیا، عضو ساختار مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی هستند و از تجهیزات و ملزومات پزشکی و دارو استفاده می‌کنند، اما معرفی کالاهای ایرانی به این مراکز، نیازمند شکل‌گیری عزم جدی در شرکتهای پزشکی توانمند ماست.»
او با اشاره به برگزاری رویداد «Global Med Brands»، که ۱۸ تا ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ در استانبول برگزار خواهد شد، ادامه میدهد: «این رویداد عرصه‌ای برای حضور برندهای بیمارستانی از اقصانقاط دنیاست و فرصت بسیار مناسبی برای شرکتهای بزرگ تجهیزات پزشکی و دارویی ایران است تا خود و محصولاتشان را معرفی کنند، اما استفاده از اینگونه فرصت‌ها به تغییر نگاه شرکت‌ها بهسمت صادرات و ورود به فضای بینالمللی نیاز دارد که تاکنون از آن غفلت شده است.»
دبیرکل مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی دربارة برنامه‌ها و فعالیتهای این مرکز در نقاط مختلف دنیا، ازجمله خاورمیانه، اروپا و آفریقا توضیح میدهد و می‌افزاید: «بهدلیل این تعدد وظایف و کارها، تابه حال چندان فرصت نشده است صحبت‌های کارشناسی دراینباره در بخش داخلی شکل بگیرد. البته ما همواره اطلاعرسانی مرتبط را داشته‌ایم.»
زنگویی ناآشنایی تشکلها و انجمن‌های ایرانی با مفهوم شبکه‌هایی از این دست را یکی از عوامل این بی‌توجهی می‌داند و می‌گوید: «تشکلها و انجمن‌های ما هنوز نمی‌دانند چگونه می‌توانند از شبکه‌های بینالمللی درجهت منافع اعضای خود استفاده کنند، ولی ما همواره به این موضوع علاقمندیم که دوستانمان، چه در تشکل‌های حوزة دارو و چه در تشکل‌های حوزة تجهیزات پزشکی، بتوانند از شبکه بینالمللی HTDC در اقصانقاط دنیا استفاده کنند.»
دبیرکل مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی از برنامه‌های مشترک ماه‌های آیندة این مرکز با وزارتخانههای بهداشت اتیوپی، لیبی، تونس، الجزایر، مصر و … خبر میدهد و می‌افزاید: «کشورهای دیگر این فرصت را شناخته‌اند و تلاش می‌کنند از آن بهره ببرند و ما معتقدیم این شبکه و ارتباطات، بهویژه می‌تواند موردتوجه فعالان بخش سلامت ایران هم قرار بگیرد، ولی این خواست باید از طرف آن‌ها شکل بگیرد؛ چون مرکز ما بینالمللی است و زمان کافی برای تمرکز روی ایران ندارد.»
تفکر استفاده از شبکه‌های ارتباطی در حوزة دولت و تشکلها باید توسعه یابد
زنگویی انتظار متولیان مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی را از حوزه‌های دولتی و وزارتخانههای ایران، بهرهبرداری حداکثری از ظرفیت‌های این مرکز عنوان می‌کند، همانگونه که وزارت‌های بهداشتِ دیگر کشورها این فرصت را غنیمت می‌دانند و از آن استفاده می‌کنند، اما این انتظار، پاسخ لازم را نگرفته است.
دبیرکل مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی با بیان اینکه تقاضا برای پیوستن به این شبکة بزرگ بینالمللی، از نقاط مختلف دنیا، از آمریکای لاتین تا اروپا، هر روز بیشتر میشود، ولی از ایران خبری نیست، می‌گوید: «ما انتظار داشتیم وزارت بهداشت و وزارت گردشگری، این رویدادها و امکانات را در جامعة هدف خودشان منتشر کنند، اما هنوز همکاری منسجمی در این بخش شکل نگرفته است. انگار همیشه منتظرند پیشنهادهایی از خارج کشور به آن‌ها ارائه شود و باوری وجود ندارد که چنین ظرفیتی بهواسطة فعالان ایرانی در فضای بینالمللی ایجاد میشود و باید از آن استفاده کرد.»
او ادامه میدهد: «هنگامی که دربارة صادرات دارو و تجهیزات پزشکی صحبت میکنیم، موضوع شامل چند بخش میشود. یکی از مهمترین نکات این موضوع سطح دسترسی است، یعنی باید بتوانید بهواسطه دسترسی به شبکه‌های مختلف، مخاطبان خود را در کشورهای دیگر پیدا کنید. در اینجاست که HTDC می‌تواند کمککننده باشد. این مرکز می‌تواند بستر را برای ورود این مجموعه‌ها به کشورهای مختلف دنیا باز کند.» به گفتة زنگویی، مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی نوعی ابزار شبکهسازی است و بهدلیل سطح فعالیتهای گستردهای که در این ده سال داشته، در دنیا مورد اعتماد بسیاری از ساختارها و کشورهاست.
ماهیت و شکل HTDC بهنوعی نیست که فقط یک کشور از آن بهرهبرداری کند، یعنی برفرض، همانقدر که ایران می‌تواند از این ساختار استفاده کند، ترکیه، مالزی، عربستان سعودی، کشورهای آفریقایی و … هم می‌توانند از آن استفاده کنند. برای مثال، این مرکز در سال گذشتة میلادی، کار مشترکی را با وزارت بهداشت تونس در فرانسه اجرا کرده است.
او با اشاره به اینکه اسفندماه سال جاری، این مرکز برنامه‌ای را با همکاری وزارت بهداشت اتیوپی اجرا خواهد کرد و از هند، ترکیه و امارات درخواست همکاری در این رویداد را دارند، ولی از ایران هیچ خبری نیست، می‌افزاید: «لازم است مقداری سطح تفکر در حوزة دولت و تشکلها دربارة مزایای شبکه‌های بینالمللی ارتباطی توسعه پیدا کند و دوستان متوجه شوند که چطور می‌توانند از این بستر برای صادرات خود استفاده کنند. ما همیشه آماده‌ایم که با آن‌ها همکاری کنیم.»
در حوزة صادرات، به آموزش تخصصی نیاز داریم
هنگامی که با بسیاری از تولیدکنندگان داخلی حوزة دارو و تجهیزات پزشکی دربارة موانع صادرات صحبت میکنیم، «تحریمها» یکی از کلیدواژه‌هایی است که بسیار تکرار میشود، اما زنگویی معتقد است هرچند تحریمها کارهایی را سخت و مشکلاتی ایجاد کرده‌اند، مانع اصلی در واقع تفکر و آمادگی‌نداشتن شرکت‌ها برای ورود به عرصه‌های تجارت بینالمللی است.
او با اشاره به تجربة ایران در زمان برجام توضیح میدهد: «زمانی که برجام امضا شد، در ابتدا، نگاه‌ها به ایران تغییر کرد. در آن فضا، بسیاری مترصد همکاری با ایران بودند و انواع و اقسام هیئت‌های تجاری در موضوعات مختلف، از کشورهای مختلف دنیا به ایران می‌آمدند، اما کمتر موردی می‌توانست توفیق پیدا کند؛ چون بزرگترین مشکل ما آشنایی فعالان اقتصادی ایران با فضای بینالمللی است.»
دبیرکل مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی ادامه میدهد: «ما آمادگی لازم برای حضور در فضای بین الملل را در ساختارهای خود نداریم. ما تلقی و تفسیر مناسبی از الزامات ضروری برای حضور در تجارت‌های بینالمللی نداریم و تصور میکنیم چون محصول خوبی داریم، باید در زمینة صادرات، مورد توجه کشورهای دیگر قرار بگیریم.»
او تأکید می‌کند: «این تصور که هر مشکلی در زمینة تعاملات بینالمللی داریم، ناشی از تحریم است، نادرست است و اگر همین فردا اعلام کنند که تحریمها برداشته شده است، سال‌ها زمان نیاز داریم تا آمادة حضور در بازارهای جهانی بشویم. این موضوعی است که همین امروز باید درباره‌اش فکر کنیم.»
زنگویی با اینکه تحریمها را باعث ایجاد مشکل در تبادلات بینالمللی و مالی می‌داند، می‌افزاید: «ولی این مشکلات قابل حل است و بزرگترین مشکل ما، معرفینشدن در فضای بینالملل است.»
او با تأکید بر اینکه در حوزة صادرات، به آموزش‌های تخصصی نیاز داریم، ادامه میدهد: «مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی آماده است که این امکانات را در اختیار شرکتهای ایرانی قرار دهد و کمک کند تا اتفاق مثبتی در این زمینه رخ بدهد.»
آنچه از نظر گذراندید بخشی از گفتگویی مفصل‌تر با مجید زنگویی، دبیرکل مرکز توسعة گردشگری سلامت کشورهای اسلامی است. مخاطبان گرانقدر می‌توانند مشروح کامل این گفتگو را در شماره ۶۱ (دی ماه) «ماهنامه توسعه فناوری‌های نوین پزشکی» مطالعه بفرمایند. یادآور می شد نسخه الکترونیک این ماهنامه در اپلیکیشن‌های فیدیبو و طاقچه نیز در دسترس مخاطبان است.
تهیه و تنظیم: رویا کاکاوند
