معاون بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی تهران:
ناسیونالیسم دارویی و تحریمها، دسترسی کشورها به دارو را به یک موضوع امنیت ملی تبدیل کرده است
معاون بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی تهران با تأکید بر این که ناسیونالیسم دارویی و تحریمها، دسترسی کشورها به دارو را به یک موضوع امنیت ملی تبدیل کرده است، گفت:«دیگر نمیتوان صنعت داروسازی را صرفاً موضوعی بهداشتی یا رفاهی دانست.»
به گزارش مدرن مد، دیاکو حسینی، کارشناس روابط بینالملل جمعه ۴ مهر ۱۴۰۴ در آخرین روز از دهمین نمایشگاه ایران فارما با اشاره به تجربه بحران کووید-۱۹ گفت: «امروز دارو و واکسن تنها ابزار درمانی نیستند، بلکه میتوانند به ابزار نفوذ سیاسی و حتی شکلی از سلاح در مناسبات جهانی تبدیل شوند. در جریان پاندمی، ۷۵ درصد واکسنها در اختیار کشورهای ثروتمند قرار گرفت و کمتر از ۱۰ درصد به کشورهای فقیر رسید. این شکاف شمال و جنوب، نشان داد که سلامت عمومی میتواند همانند انرژی یا غذا به ابزار چانهزنی قدرتها تبدیل شود.»
یک تریلیون دلار بازار امروز دارو
حسینی با استناد به آمارهای جهانی اعلام کرد: «بازار دارویی جهان در سال ۲۰۲۴ به بیش از یک تریلیون دلار رسیده است. بیشترین هزینه مربوط به داروهای سرطان است که ارزش آن ۲۵۲ میلیارد دلار برآورد میشود. هزینه تحقیقات و توسعه (R&D) در صنعت داروسازی نیز به طور مداوم رو به افزایش است و شرکتهای بزرگ بینالمللی بین ۱۷ تا ۲۴ درصد فروش خود را صرف تحقیق و نوآوری میکنند.»
او افزود: «این روند نشان میدهد که بیوفارما یا داروهای زیستی بهطور کامل به یک صنعت امنیتی تبدیل شدهاند. کشورهایی که توان تحقیق و توسعه ندارند یا وابستگی شدیدی به واردات مواد اولیه دارند، در صورت بحرانهای جدید با آسیبهای جدی مواجه خواهند شد.»
بازار جهانی دارو تا سال ۲۰۲۹ به ۲/۴ تریلیون دلار میرسد
به گفته معاون بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، پیشبینیها نشان میدهد که ارزش بازار جهانی دارو تا سال ۲۰۲۹ با رشد متوسط سالانه ۵/۸ درصدی، به ۲/۴ تریلیون دلار خواهد رسید. سهم داروهای بیوتک که امروز حدود ۲۳ درصد از بازار را در اختیار دارند، به مراتب افزایش خواهد یافت.
او توضیح داد: «ایالات متحده همچنان بزرگترین بازار مصرف و تولید دارو باقی میماند، اما چین، اروپا و هند در حال تثبیت جایگاه خود به عنوان قطبهای اصلی هستند. این چندقطبی شدن بازار دارو نشان میدهد که سلطه مطلق آمریکا بر زنجیره جهانی کاهش یافته است.»
سهم دارو در هزینه خانوارهای شهری رو به کاهش است
حسینی در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت ایران پرداخت و گفت: «توانایی تأمین بازار داخلی نخستین شاخص قدرت دارویی یک کشور است. در ایران، وابستگی به مواد اولیه خارجی بالا است و این مسئله یک تهدید برای امنیت ملی به شمار میرود. همچنین سهم دارو در هزینه خانوارهای شهری رو به کاهش است که نشان میدهد اولویتهای دیگری مانند مسکن و خوراک جای سلامت را گرفتهاند.»
او ادامه داد: «صادرات دارویی ایران در سال گذشته به ۱۳۶ میلیون دلار رسید و ۸۰ درصد آن به چند کشور محدود مانند آلمان، روسیه و افغانستان وابسته است. این تمرکز بازار، صادرات ایران را در برابر تحولات سیاسی و استانداردهای سختگیرانه اروپا آسیبپذیر میکند.»
ضرورت سیاستگذاری برای صنعتی دارویی
به گفته این تحلیلگر روابط بینالملل، ایران باید سیاست صنعتی مشخصی برای دارو تدوین کند. او معتقد است این سیاستگذاری باید شامل تمرکز بر چند حوزه نوآورانه و دارای مزیت نسبی، حرکت به سمت استانداردهای بینالمللی GMP و اتحادیه اروپا، تولید داخلی مواد اولیه استراتژیک، تقویت زیرساختهای آزمایش بالینی و جذب سرمایهگذاری خارجی باشد.
حسینی در پایان تأکید کرد: «اگر ایران میخواهد در زنجیره ارزش جهانی دارو نقش ایفا کند، باید داروهای استراتژیک را با کیفیت رقابتی تولید و صادر کند. وابستگی شدید به واردات در شرایط تحریم میتواند مستقیماً به امنیت ملی کشور آسیب بزند.»
یادآور میشود متن کامل گزارش این سخنرانی در شماره 70 ماهنامه توسعه فناوریهای نوین پزشکی (مهر ۱۴۰۴) منتشر خواهد شد. نسخه الکترونیک این نشریه در اپلیکیشنهای فیدیبو و طاقجه نیز در دسترس علاقمندان قرار دارد.
تهیه و تنظیم: رویا کاکاوند
