مهندسی معکوس «ایواکافتور» با ۶۰ میلیون دلار صرفهجویی ارزی
متخصصان شرکت دارویی «البرز فارمد» با موفقیت در مهندسی معکوس کامل داروی حیاتی «ایواکافتور» که درمان اصلی بیماری ژنتیکی نادر «سیستیک فیبروزیس» (CF) است، دستاورد بزرگی را رقم زدند. این دستاورد علاوه بر بومیسازی ماده مؤثره و فرآورده نهایی، هزینه سالانه درمان هر بیمار را از حدود ۳۶۰ هزار دلار به تنها سه هزار دلار کاهش داده و پیشبینی میشود سالانه حدود ۶۰ میلیون دلار صرفهجویی ارزی برای کشور به همراه داشته باشد.
به گزارش مدرن مد به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاعرسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری، طاهره کهن، داروساز و مسئول فنی فینیش پروداکت شرکت البرز فارمد، در توضیح این بیماری گفت: «بیماری سیستیک فیبروزیس یک اختلال ژنتیکی است که عملکرد پروتئین انتقالدهنده کلر در بدن را مختل میکند. عدم عبور کلر، منجر به احتباس سدیم و آب در سلولها شده و در نتیجه ترشحات بدن بیماران، بهویژه در ریهها و دستگاه گوارش، به شدت غلیظ میشوند. این غلظت عامل اصلی سوءهاضمه، کندی رشد در کودکان و عفونتهای ریوی و بستریهای مکرر است.»
او با اشاره به وضعیت نگرانکننده بیماران پیش از ورود این دارو، افزود: «جامعهای حدود سه هزار نفری از این بیماران در کشور شناسایی شدهاند که متأسفانه اندکی بیش از ۲۰ درصد آنها به بزرگسالی نمیرسند.»
کهن ادامه داد: «داروی اصلی «ایواکافتور» که در سال ۲۰۱۲ توسط FDA آمریکا معرفی شد، توانست نرخ مرگومیر را کاهش داده و عملکرد ریوی بیماران را به شکلی محسوس بهبود بخشد. با این حال، هزینه سرسامآور سالانه ۳۶۰ هزار دلاری آن، دسترسی بسیاری از بیماران ایرانی را به صفر رسانده بود و واردات تنها به صورت تکنسخهای و پرهزینه انجام میشد.»
شرکت البرز فارمد با بهرهگیری از شیوههای نوآورانه، از جمله تغییر در نوع حلالها، موفق به سنتز ماده مؤثره (API) این دارو در داخل کشور شد. کهن تأکید کرد: اکنون کل فرآیند تولید، از ماده مؤثره تا محصول نهایی (Finished Product)، بومیسازی شده و دیگر نیازی به واردات هیچ محصولی نیست.
این کاهش هزینه در سطح داخلی به یکصدم رسیده است؛ به طوری که هزینه سالانه درمان هر بیمار از ۳۶۰ هزار دلار به حدود سه هزار دلار کاهش مییابد. این دستاورد علاوه بر نجات جان بیماران از طریق دسترسی آسانتر، زمینهساز جلوگیری از خروج سالانه ۶۰ میلیون دلار ارز برای تأمین داروی تنها ۲۰۰ بیمار هدف خواهد بود.
البرز فارمد گواهیهای GMP، ISO و IRC را از سازمان غذا و دارو دریافت کرده و مجوز صادرات API نیز اخذ شده است. مسئول فنی این شرکت ابراز امیدواری کرد که با تشکیل کمیسیون معاونت غذا و دارو پیش از عید، پروانه نهایی محصول داخلی نیز صادر شود تا چرخه تولید انبوه و عرضه سراسری آغاز شود.
طبق گزارش بنیاد CF ایران در سال ۱۴۰۳، بیش از ۳۱۰۰ بیمار مبتلا به این بیماری در کشور شناسایی شدهاند که نیازمند حمایتهای درمانی و آموزشی هستند. بومیسازی این دارو، نه تنها یک پیروزی علمی، بلکه یک اقدام حیاتی در حوزه سلامت عمومی و اقتصاد ملی محسوب میشود.
