تأیید ابزار هوش مصنوعی برای آزمایشهای بالینی کبد چرب توسط آژانس دارویی اروپا
آژانس دارویی اروپا (EMA) برای نخستین بار استفاده از یک ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی را در آزمایشهای بالینی بیماری کبد چرب متابولیک (MASH) تأیید کرد. این تصمیم میتواند مسیر توسعه درمانهای نوین برای یکی از رایجترین بیماریهای مزمن کبدی جهان را دگرگون سازد.
به گزارش مدرن مد به نقل از خبرگزاری رویترز، ابزار تأییدشده که AIM-NASH نام دارد، توسط شرکت پتایآی «PathAI» توسعه یافته و با بهرهگیری از دادههای هزاران نمونه بافتبرداری کبد آموزش دیده است. این سیستم میتواند با دقت بالا تغییرات میکروسکوپی مرتبط با التهاب و فیبروز کبد را شناسایی کند؛ تغییراتی که تعیین شدت بیماری و ارزیابی اثربخشی درمانها به آنها وابسته است.
به گفته کارشناسان، روشهای سنتی تشخیص و ارزیابی پیشرفت بیماری عمدتاً بر تفسیر پاتولوژیستها تکیه دارند؛ اما این تفسیرها میتوانند تحت تأثیر خطای انسانی یا تفاوت در برداشتهای فردی قرار گیرند. AIM-NASH با الگوریتمهای یادگیری ماشین، این محدودیت را برطرف کرده و امکان ارزیابی یکنواختتر و تکرارپذیرتر نتایج را فراهم میکند.
اهمیت تأیید EMA
تأیید این ابزار توسط EMA نه تنها به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه هپاتولوژی را رسمیت بخشید، بلکه میتواند روند توسعه داروهای جدید را تسریع کند. شرکت پتایآی «PathAI» در بیانیهای در مورد مزایای این فناوری اعلام کرد:«این یک نقطه عطف برای کاربرد هوش مصنوعی در تحقیقات بالینی است. استفاده از AIM-NASH میتواند زمان و هزینه توسعه درمانهای کبد چرب را کاهش دهد و در عین حال کیفیت دادهها را ارتقا بخشد.»
بیماری MASH یا استئاتوهپاتیت مرتبط با اختلال متابولیک، در گذشته با نام NASH (استئاتوهپاتیت غیرالکلی) شناخته میشد. این بیماری در نتیجه تجمع چربی و التهاب در کبد ایجاد میشود و میتواند به فیبروز، سیروز و حتی سرطان کبد منجر شود. شیوع آن در حال افزایش است و کارشناسان تخمین میزنند میلیونها نفر در سراسر جهان به این اختلال مبتلا باشند.
مزایای کاربرد AIM-NASH
کاهش تنوع بینفردی: اختلاف نظر میان پاتولوژیستها یکی از چالشهای اصلی مطالعات بالینی است. AIM-NASH ارزیابی یکسان و استاندارد را تضمین میکند.
سرعت و کارآمدی بیشتر: بررسی تعداد بالای نمونهها در مدت زمان کوتاه امکانپذیر میشود.
افزایش قابلیت اطمینان نتایج: دادههای دقیقتر به شرکتهای داروسازی کمک میکند کارآزماییهای بالینی را با دقت بیشتری طراحی و تحلیل کنند.
تسهیل توسعه درمانهای جدید: تسریع فرآیند تحقیق به معنای دسترسی سریعتر بیماران به داروهای نوین خواهد بود.
با افزایش موارد چاقی و دیابت، بیماری کبد چرب متابولیک به یکی از نگرانیهای جدی بهداشت عمومی تبدیل شده است. تاکنون هیچ داروی تأییدشده قطعی برای درمان این بیماری در اروپا وجود ندارد و بیماران اغلب تنها از طریق تغییر سبک زندگی مدیریت میشوند.
کارشناسان معتقدند ابزارهایی مانند AIM-NASH میتوانند نقطه عطفی در ایجاد درمانهای نوین باشند. از آنجا که EMA به عنوان یکی از معتبرترین نهادهای نظارتی جهانی شناخته میشود، تأیید این ابزار احتمالاً به پذیرش گستردهتر فناوریهای مشابه در سایر نقاط جهان، از جمله ایالات متحده و آسیا، سرعت خواهد بخشید.
انتظار میرود پس از تأیید EMA، شرکتهای داروسازی و مراکز تحقیقاتی اروپا در کارآزماییهای بالینی آینده خود از AIM-NASH استفاده کنند. علاوه بر این، احتمال دارد این فناوری به مرور وارد مراحل تشخیصی بالینی در بیمارستانها نیز بشود و به پزشکان در مدیریت بهتر بیماران کمک کند.
تأیید AIM-NASH توسط EMA نشاندهنده آغاز عصری جدید در استفاده از هوش مصنوعی در تحقیقات پزشکی است. اگرچه این فناوری هنوز در مرحله کارآزمایی بالینی به کار میرود، اما میتواند الگوی توسعه درمانهای بیماریهای مزمن دیگر نیز باشد.
با رشد سریع هوش مصنوعی در سلامت، انتظار میرود در سالهای آینده ابزارهای مشابه نه تنها در پژوهش بلکه در روند تشخیص و درمان بیماران در سطح جهانی به کار گرفته شوند.
