دانمارک در آستانه ریشهکنی سویههای اصلی سرطانزای HPV پس از اجرای برنامه واکسیناسیون
نتایج یک مطالعه ملی نشان میدهد که دانمارک از زمان آغاز واکسیناسیون علیه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در سال ۲۰۰۸، تقریباً موفق به حذف دو سویه اصلی سرطانزای این ویروس یعنی HPV16 و HPV18 شده است؛ دستاوردی که حتی از زنان واکسینهنشده نیز در برابر ابتلا محافظت میکند.
به گزارش مدرن مد، این تحقیق که در نشریه Eurosurveillance منتشر شده، میتواند پیامدهای مهمی برای آینده غربالگری سرطان دهانه رحم در جمعیتهای واکسینهشده داشته باشد؛ بهویژه با توجه به گسترش استفاده از واکسنهای جدیدتر که علیه چندین نوع پرخطر HPV ایمنی ایجاد میکنند.
پیش از واکسیناسیون
تا پیش از اجرای برنامه واکسیناسیون، شیوع HPV16/18 در میان زنان دانمارکی بین ۱۵ تا ۱۷ درصد بود. این میزان در زنان واکسینهشده تا سال ۲۰۲۱ به کمتر از یک درصد کاهش یافت.
ویروس پاپیلومای انسانی عامل اصلی سرطان دهانه رحم است؛ سرطانی که پس از سرطان پستان، شایعترین سرطان در میان زنان ۱۵ تا ۴۴ ساله اروپا به شمار میرود. پیش از سال ۲۰۰۸، دو نوع HPV16 و HPV18 مسئول حدود ۷۴ درصد موارد سرطان دهانه رحم در دانمارک بودند.
ابتدا واکسن چهارگانه (چهار ظرفیتی) به دختران ارائه شد که علیه چهار نوع HPV (۱۶، ۱۸ و دو نوع کمخطر ۶ و ۱۱) محافظت ایجاد میکرد. اما از سال ۲۰۱۷ واکسن نهظرفیتی در دانمارک جایگزین شد که علیه ۹ نوع HPV از جمله انواعی که حدود ۹۰ درصد سرطانهای دهانه رحم را ایجاد میکنند، ایمنی میبخشد.
ریشه کن شدن پرخطرترین سویههای ویروس
دکتر مته هارتمن نونبو از بیمارستان دانشگاهی زیلاند و همکارانش، نمونههای سلولی گردنی زنان ۲۲ تا ۳۰ ساله بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴ را بررسی کردند. نتایج نشان داد:
عفونت با انواع پرخطر HPV16 و HPV18 تقریباً به طور کامل ریشهکن شده است.
در زنان واکسینهنشده، شیوع HPV16 و HPV18 تنها ۵ درصد گزارش شد؛ نشاندهنده ایمنی جمعی ناشی از کاهش گردش ویروس در کل جمعیت.
با این حال، حدود یکسوم از زنان مورد غربالگری همچنان به انواع پرخطر دیگر HPV که در واکسنهای اولیه پوشش داده نشده بودند، آلوده بودند.
کاهش خطر ابتلا به انواع پر خطر ویروس در آینده
پژوهشگران معتقدند زمانی که نسل دخترانی که واکسن نهظرفیتی دریافت کردهاند به سن غربالگری (۲۳ سال) برسند، میزان ابتلا به سایر انواع پرخطر نیز کاهش خواهد یافت. در آن زمان ممکن است راهنماهای غربالگری نیازمند بازنگری باشند.
به گفته نونبو: «زنان واکسینهشده در سال ۲۰۰۸، از سال ۲۰۱۷ وارد سن غربالگری شدند و نسبت به نسلهای پیشین، خطر ابتلای بسیار کمتری به سرطان دهانه رحم دارند. بنابراین لازم است نیاز آینده به غربالگری در این گروهها دوباره ارزیابی شود.»
