سامانه هوش مصنوعی تشخیص سرطان منتظر صدور مجوز در هنگکنگ و چین
دانشمندان دانشگاه علوم و فناوری هنگکنگ (HKUST) از سامانه هوش مصنوعی با نام سامانه مسیر هوشمند (SmartPath) رونمایی کردند که فرایند آسیبشناسی (پاتولوژی) سرطان را از مرحله تحلیل اسلاید تا تهیه گزارش نهایی بهصورت خودکار انجام میدهد. این سامانه در حال حاضر در مراحل بررسیهای قانونی و اخذ مجوز برای استفاده در هنگکنگ و سرزمین اصلی چین قرار دارد.
به گزارش مدرن مد به نقل از mobihealthnews، سامانه مسیر هوشمند (SmartPath) بر پایه دو مدل هوش مصنوعی بزرگ توسعه یافته و با استفاده از بیش از ۵۰۰ هزار تصویر پاتولوژی از حداقل ۳۴ نوع سرطان – از جمله سرطانهای ریه، پستان، روده بزرگ و معده – آموزش دیده است؛ بیماریهایی که از شایعترین موارد در هنگکنگ محسوب میشوند.
این سامانه از دو مدل اصلی بهره میبرد:
مدل پایه پاتولوژی تعمیمپذیر (Generalizable Pathology Foundation Model) که وظیفه شناسایی تومورها، تعیین زیرگروههای سرطان، اندازهگیری شاخصهای زیستی (بیومارکرها) و پیشبینی پاسخ درمانی و احتمال بقا را بر عهده دارد.
مدل پایه پاتولوژی تماماسلاید (Whole-slide Pathology Foundation Model – mSTAR) که دادههای مختلف پاتولوژی را ترکیب کرده و گزارشهای جامع و دقیق تولید میکند و قابلیت پاسخگویی به پرسشهای تخصصی را دارد.
به گفته دکتر چن هاو، استادیار گروههای مهندسی کامپیوتر و مهندسی شیمی و زیستی دانشگاه HKUST، دادههای آموزشی این سامانه از مناطق مختلفی از جمله چین، آمریکای شمالی و اروپا جمعآوری شده و طیف گستردهای از گروههای سنی را پوشش میدهد. وی افزود که ترکیب این دادهها با دانش مدلهای موجود، توانایی تعمیم و دقتسامانه مسیر هوشمند (SmartPath) را در مواجهه با دادهها و انواع سرطانهای جدید افزایش داده است.
بر اساس بیانیه منتشرشده، سامانه مسیر هوشمند (SmartPath) در بیش از ۱۰۰ وظیفه بالینی از جمله طبقهبندی سرطان، تشخیص بالینی، زیرگروهبندی، ارزیابی پاسخ درمانی، پیشبینی بقا، تولید گزارش پاتولوژی و پیگیری پیشآگهی بیماران نقش دارد.
این پروژه با همکاری بیش از دوازده بیمارستان در هنگکنگ و چین اجرا شده تا عملکرد سیستم در محیطهای واقعی و میان بیماران گوناگون مورد ارزیابی قرار گیرد. دادههای جدید بالینی بهصورت مستمر به سامانه افزوده میشود تا الگوریتمها بهروزرسانی و دقت تشخیص و پیشبینی آن افزایش یابد. دکتر هاو تأکید کرد: «این یک ابزار ایستا نیست، بلکه سامانهای پویاست که با هر کاربرد بالینی هوشمندتر میشود.»
اهمیت سامانه SmartPath
به گفته دانشگاه HKUST، هدف اصلی سامانه مسیر هوشمند (SmartPath) تسریع در زمان تشخیص سرطان و ارتقای درمانهای شخصیسازیشده است. این سامانه با تحلیل سریع اسلایدها، هشدار زودهنگام خطر و تولید خودکار گزارش، بار کاری پاتولوژیستها را کاهش میدهد و امکان تمرکز بیشتر بر پروندههای پیچیده را فراهم میکند.
دکتر هاو اظهار داشت: «سامانه مسیر هوشمند (SmartPath) در اکثر آزمونهای مقایسهای، بالاترین دقت را در شناسایی بدخیمیها و پیشبینی پاسخ درمانی به دست آورده است.»
در یک مطالعه بالینی اخیر در بیمارستان نانفانگ گوانگژو، این سامانه موفق شد با دقت بیش از ۹۵ درصد انواع مختلف سرطان را شناسایی کرده، نرخ بقا را پیشبینی و گزارشهای دقیق را در مدت کوتاهی تولید کند.
پروفسور لیانگ لی، مدیر بخش پاتولوژی این بیمارستان گفت: «سامانه مسیر هوشمند (SmartPath) توانسته است دقت تشخیص بدخیمیها و پیشبینی پیشآگهی بیماران را بهطور چشمگیری بهبود دهد و با تولید سریع گزارشهای اولیه، زمان مورد نیاز برای تشخیص را به شکل قابل توجهی کاهش دهد – عاملی حیاتی در مدیریت بیماران مبتلا به سرطانهای پیشرفته.»
پژوهشگران HKUST در حال توسعه قابلیتهای جدیدی برای پوشش سرطانهای نادر و پیچیده از نظر ژنتیکی هستند و به گفته دکتر هاو، «فرآیندهای لازم برای دریافت مجوزهای قانونی جهت استقرار گسترده سامانه مسیر هوشمند (SmartPath) در هنگکنگ و چین در حال انجام است و مستندات لازم در حال ارسال به نهادهای نظارتی مربوطه است.»
